Bộ não đau buồn
Các sinh vật di động đầu tiên cần tìm thức ăn， đây là một nhu cầu cơ bản của cuộc sống. Bản đồ thần kinh có lẽ được phát triển để biết phải đi đâu để lấp đầy nhu cầu đó. Sau này， cụ thể khi các loài hữu nhũ phát triển， một nhu cầu khác nảy sinh: chăm sóc， bảo vệ và giao phối giữa các cá thể trong cùng loài. Đây là điều ta gọi là nhu cầu gắn bó.
Ngay lúc này ta hãy coi nhu cầu về thức ăn và nhu cầu về người thân yêu (mối gắn bó) là các vấn đề giống nhau mà loài hữu nhũ phải giải quyết. Nhưng rõ ràng thức ăn và người thân yêu rất khác nhau. Thức ăn không phải lúc nào cũng được tìm thấy ở cùng một nơi， còn người thân yêu với suy nghĩ riêng của bản thân họ thậm chí càng khó đoán hơn.
Hãy lấy một ví dụ về loài hữu nhũ bậc thấp để thấy ta có khi vẫn dùng được bản đồ não như là giải pháp cho vấn đề định vị người thân yêu ra sao. Meerkat Manor (tạm dịch: Trang viên meerkat) là một trong các chương trình truyền hình yêu thích của tôi， nó quay phim lại cuộc sống của cầy meerkat ở sa mạc Kalahari.
Cuộc sống bầy đàn của cầy là minh chứng sinh động về cách bộ não tổ chức nên sự gắn bó. Ảnh: Wallpaper Flare.
Cầy meerkat là loài gặm nhấm nhỏ trông hơi giống dúi đồng cỏ (prairie dog). Chương trình truyền hình này là sự pha trộn giữa Wild Kingdom (tạm dịch: Vương quốc hoang dã) và The Young and the Restless (tạm dịch: Những người trẻ tuổi và hiếu động).
Gia đình cầy meerkat “Whisker” được một con cái đầu đàn khôn lanh và hiếu chiến tên Flower cầm đầu. Mỗi ngày， Flower và đàn kiếm ăn của nó tiến ra trảng cỏ để tìm bọ cánh cứng， bọ cạp và các mồi ngon khác mà sa mạc cung cấp cho sự sinh tồn của cả đàn.
Một số con trong đàn ở nhà để trông trẻ， canh giữ bầy cầy non， con non hoàn toàn không tự lo liệu được. Cầy meerkat tìm kiếm thức ăn trên một khoảng cách rất xa nhưng vẫn trở về nhà chính xác mỗi đêm với bầy cầy non bé bỏng và đám cầy trông trẻ ủ rũ.
Chúng biết khoảng bao lâu nên quay lại một nơi sau khi chúng săn cạn kiệt các nguồn thức ăn. Chúng thực hiện tất cả việc định hướng này dù cứ sau mấy ngày， cầy meerkat lại chuyển nguyên đàn đến một hang ngầm khác. Hàng trăm hang như vậy tồn tại để cầy meerkat trốn các loài săn mồi， đối thủ， bọ chét cũng như dọn dẹp vệ sinh chung bằng cách di chuyển thường xuyên. Bản đồ ảo trong vùng hồi hải mã ở các loài hữu nhũ nhỏ bé hẳn phải rất rộng lớn， để chúng vẫn quay về nhà hết lần này đến lần khác mà không gặp bất kỳ khó khăn hiện hữu nào.
Tiến hóa đã ban tặng cho các sinh vật có tập tính xã hội năng lực tính toán để lập bản đồ môi trường xung quanh， để biết nguồn thức ăn tốt ở đâu và khoảng bao lâu thì quay trở lại một nơi sau khi đã ăn ở đó. Song tiến hóa là một tay thích mày mò， để rồi khi có một nhu cầu mới nảy sinh， hắn sẽ dùng cỗ máy sẵn có hơn là phát triển một hệ thống não bộ hoàn toàn mới.
Vì vậy， có vẻ như việc lập bản đồ tương tự được mã hóa trong tế bào thần kinh để tìm thức ăn cũng được dùng để tìm nơi cho loài hữu nhũ giữ con non và tìm cách quay lại với đàn con vào cuối ngày. Hoặc làm sao trong trường hợp khẩn cấp， chẳng hạn cảnh Flower chạy tức tốc về khi nó thấy một con diều hâu nguy hiểm đang chao liệng cao trên hang nơi bầy cầy non đang ẩn náu.
Là con người， ta định vị người thân yêu bằng bản đồ ảo trong đầu， sử dụng 3 chiều kích. Hai chiều đầu tiên trực tiếp liên quan các chiều mà ta dùng để tìm thức ăn， chính là không gian (ở đâu) và thời gian (thời điểm tốt để kiếm ăn ở đó). Chiều thứ ba tôi sẽ gọi là mối gần gũi (closeness).
Một cách để đảm bảo dễ dự đoán hơn về người thân yêu là thông qua mối ràng buộc ta có. Khả năng tìm thấy họ sẽ tăng lên nếu họ cảm thấy có thôi thúc để đợi ta về nhà hoặc nếu họ mong muốn tìm ta khi ta không tìm họ. Sợi dây buộc vô hình này， mối ràng buộc gần gũi này， là điều mà bác sĩ tâm thần John Bowlby gọi là mối gắn bó (attachment).
Xem xét mối gần gũi như một chiều kích là một ý tưởng mới lạ， rồi tôi sẽ nói cho bạn biết thêm về ý nghĩa của điều đó trong chương 2. Còn giờ， hãy xoáy vào 3 chiều kích tổng quát này: ở đây， bây giờ và gần gũi.
Bình luận
Đọc tiếp
Não của bạn hiểu gì về mất mát?
0 48
Nếu ai đó gần gũi ta qua đời，hentai nezuko thì dựa trên điều ta biết về tế bào dấu vết vật thể， sex quán bả tế bào thần kinh vẫn hoạt động mỗi khi ta kỳ vọng người thân vẫn đang trong phòng.
Thực phẩm vừa mát vừa lành để dưỡng gan
0
Đậu xanh là một thực phẩm quen thuộc có tác dụng thanh nhiệt， giải độc. Với những người gan nóng， hỏa vượng， các món chè， bánh từ đậu xanh là thức ăn vừa mát， vừa lành.
Người đàn ông thống trị lĩnh vực kiến trúc thế kỷ XVI
0
Nếu không có ông， nghệ thuật của xứ Ottoman sẽ không được trọn vẹn và sẽ không có Thổ Nhĩ Kỳ như hiện tại.
SÁCH HAY
Một chiến dịch ở Bắc Kỳ
0
Thị dân và quan lại mặc lễ phục lui tới thăm viếng nhau， tặng nhau những lá thiếp lớn màu đỏ và quà cáp.
Đi như tờ giấy trắng
0
Một trong những chuyến đi vào mùa Giáng sinh ghi dấu mãi trong tôi chính là về Đường Lâm， hay đúng hơn là về những ngôi làng quanh vùng Ba Vì， Sơn Tây.
Bill Gates - Tham vọng lớn lao và quá trình hình thành đế chế Microsoft
0
Khi không chơi bài buổi tối， Bill Gates thường làm việc ở Trung tâm Điện toán Aiken. Đó là lúc các máy tính ít được sử dụng nhất.
Những bá chủ không gian
0
Khi Blue Origin phóng và hạ cánh thành công tên lửa New Shepard， Jeff Bezos chỉ viết vài dòng trên Twitter. Trái lại， Elon Musk "tuôn" cả tràng dài trên mạng xã hội.
Người trẻ thời 4.0 - Uy quyền lộng lẫy
0
Trong số những kỹ năng mà người lao động phải có nếu không muốn bị bỏ lại phía sau， tư duy phản biện được nhiều người đặc biệt lưu ý.
Đi bộ xuyên Việt với cây đàn guitar
0
Thiên nhiên luôn biết cách chữa lành những tổn thương trong tôi. Thiên nhiên là mẹ， là người thầy hướng dẫn mỗi khi tôi lạc lối trong cuộc đời này.
Loạn 12 sứ quân
0
Sau khi Ngô Xương Xí chết， họ Ngô hết người kế vị. Trong nước một ngày không thể không có vua， Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi， lấy tôn hiệu là Vạn Thắng Vương.
'Cô Vy' tự sự - gió và tình yêu vẫn thổi
0
Cơn đại dịch càn quét toàn cầu giúp chúng ta nhận ra giá trị cốt lõi của gia đình， kéo những người thân về với nhau.
Những ngày cách ly
0
Phải chăng chỉ cần có độ lùi của thời gian và trải nghiệm， con người có thể nhìn sự việc bằng góc độ hoàn toàn khác?
Machiavelli
0
Leonardo và Michelangelo - hai nghệ sĩ tài năng - cùng làm việc trong một tòa nhà. Điều đó cho thấy Florence từng quy tụ nhiều ngôi sao sáng.
Tạp chí điện tử Tri thức Cơ quan chủ quản: Hội Xuất bản Việt Nam Giấy phép báo chí: số 75/GP-BTTTT và số 442/GP-BTTTT do Bộ Thông tin và Truyền thông cấp ngày 26/02/2020 và ngày 29/11/2023 Phó tổng biên tập phụ trách: Lâm Quang Hiếu © Toàn bộ bản quyền thuộc Tri thức
Tòa soạn: Tầng 10， D29 Phạm Văn Bạch， Quận Cầu Giấy， Hà Nội Hotline: 0931.222.666
Giới thiệuLiên hệ: [email protected]
Chúng tôi sử dụng cookie để cải thiện trải nghiệm của bạn. Tìm hiểu về Chính sách Cookie tại đây
Từ chối Đồng ý- Trang Trước：Chuyện tình của diễn viên thoát sào huyệt buôn người
- Trang Sau：Phú Thọ bầu bổ sung Phó Chủ tịch HĐND, UBND tỉnh
-
2025-02-25HLV Amorim cảm thấy hối hận vì
-
2025-02-25Phú Thọ bầu bổ sung Phó Chủ tị
-
2025-02-25Bộ não đau buồn
-
2025-02-25Chuyện tình của diễn viên thoá
